Cuộc đua AI nghìn tỷ USD có thể gây hậu quả môi trường, quyền sở hữu trí tuệ và bóp nghẹt ngành sáng tạo

• Các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Amazon và Meta đang chi hàng trăm tỷ USD để mở rộng hạ tầng AI, đặc biệt là trung tâm dữ liệu và hệ thống siêu máy tính khổng lồ.

• Riêng trong năm 2025, Google sẽ chi 85 tỷ USD cho AI và cloud (tăng 10 tỷ so với dự kiến ban đầu), trong khi Amazon chi tới 100 tỷ USD, phần lớn cũng đổ vào AI.

• Meta dự kiến chi 64–72 tỷ USD trong năm 2025 và lên kế hoạch xây dựng mạng lưới trung tâm dữ liệu khổng lồ trên toàn nước Mỹ, hoạt động từ năm 2026.

• Tuy nhiên, việc xây dựng trung tâm dữ liệu quy mô lớn đang gây ra áp lực lớn lên lưới điện, môi trường và nguồn tài nguyên tự nhiên, đặc biệt ở những khu vực lân cận cơ sở hạ tầng AI.

• Trong khi đó, ngành sáng tạo đối mặt khủng hoảng. AI đang thay thế hàng loạt công việc của nghệ sĩ, chiến lược gia và nhà sáng tạo nội dung, dẫn đến sa thải và tranh chấp bản quyền.

• CEO OpenAI Sam Altman tuyên bố: “95% công việc sáng tạo hiện nay sẽ được AI làm thay – gần như miễn phí.”

• Hàng loạt nghệ sĩ, trong đó có Sarah Silverman và Ta-Nehisi Coates, đã kiện các công ty AI như OpenAI, Meta, Microsoft, Google vì sử dụng tác phẩm mà không xin phép, nhưng phần lớn các công ty AI đang thắng thế nhờ lập luận "sử dụng hợp lý" (fair use).

• Adobe là công ty công nghệ hiếm hoi cố gắng cân bằng lợi ích khi giới thiệu Firefly AI – được huấn luyện từ dữ liệu có bản quyền và công khai – và công cụ Content Authenticity giúp nghệ sĩ “ký tên số” vào tác phẩm để bảo vệ quyền sở hữu.

• Adobe tuyên bố không thu thập dữ liệu từ Internet mở vì nguy cơ vi phạm bản quyền. Họ tập trung vào sự minh bạch và khả năng xác minh nguồn gốc nội dung.

• Theo Adobe, tương lai của sáng tạo số phải giống như “nhãn dinh dưỡng” cho nội dung – mọi người cần quyền được biết nội dung đến từ AI hay con người.

📌 Cuộc chạy đua AI của các “ông lớn” Google, Amazon và Meta đang tiêu tốn hàng trăm tỷ USD và gây ra hậu quả nghiêm trọng đến môi trường, hệ thống điện và ngành sáng tạo. Khi nghệ sĩ mất quyền kiểm soát tác phẩm, hàng loạt vụ kiện nổ ra. Trong khi đó, các công ty như Adobe chọn hướng đi minh bạch hơn, nhấn mạnh đạo đức và quyền của người sáng tạo trong thời đại AI.

https://www.theguardian.com/technology/2025/jul/28/techscape-ai-google-meta-amazon